ورود به دنیای شگفت انگیز عکاسی مد
عکاسی مد در دنیا پیشرفت بسیاری کرده و رشد صنعت مدلینگ در جهان به نوعی وامدار هنر عکاسان زبده است


بررسی جایگاه عکاسی مد در صنعت مدلینگ ایران
شاید بارون آدولف، اولین عکاس مد که در سال 1913 اولین عکسهای خود را برای مجله زنان به نام "وگ" تهیه کرد، هرگز تصور نمی کرد امروزه این شاخه از عکاسی این چنان رشد کند و اکثرا در لوکیشینهای نامانوس با نورپردازیهای دراماتیک و مهیج همراه باشد. گاهی این شاخه از عکاسی تلاش میکند تا علاوه بر برجسته کردن عناصر زیبایی، نماینده فضای سیاسی و اجتماعی خود نیز باشد. از جمله نامداران این عرصه در دنیا از فیلیپ هارلسمن، هلموت نیوتن و هرب ریتز می توان نام برد
اما این حرفه در کشور ما نوپا بوده و شاید علت آن کمرنگ بودن صنعت مدلینگ ایران و در نتیجه وجود عکاسان انگشت شمار حرفه ای در این حوزه باشد. با این وجود کارشناسان معتقدند بسیاری از جوانان خوش ذوق با ورود به این عرصه می توانند ضمن مبارزه با برخی محدودیت ها موجب رونق و پیشرفت عکاسی مد در ایران شوند. برای واکاوی و بررسی جایگاه و خصوصیات عکاسی مد، نظرات و راهکارهای برخی از عکاسان حرفه ای و کارشناسان عکاسی را در این باره جویا شدیم که در ادامه می خوانید
نگاه عکاسی مد در ایران صرفا گزارشی است
فریدون قیصری پور، یک کارشناس عکاسی درباره عکاسی مد در ایران می گوید: متاسفانه هنوز تعریف درستی از عکاسی مد نداریم، به همین خاطر برنامه مدون درستی نیز در این راستا وجود ندارد. عکاسی مد صرفا عکسبرداری از یک زن یا مرد زیبا نیست، بلکه در بطن این مساله یک نگاه خاص و برنامه مشخص وجود دارد. اتفاقی که هنوز در ایران به ندرت دیده میشود. عکاسی مد صرفا استفاده از دوربین برای بیان زیبایی نیست بلکه قطعا اشاره به قابلیتها و احساس طراح نیز دارد و این پایه تفکر اولیه برای آغاز عکاسی مد است که تا به امروز به ندرت به آن توجه شده است به همین سبب است که رابطه بین طراح مد و عکاس در ایران به تعریف مشخصی منتهی نشده است، تا این حد که گاهی طراح عکاس کار خود نیز می شود
قیصریپور با اشاره به تفاوت عرصههای مختلف عکاسی گفت: عکاسی تبلیغاتی ذهن مولف دارد در حالی که آنچه امروز در ایران وجود دارد با ذهن موضوعی مدیریت میشود. یعنی تنها از مدل عکاسی میکنند که عموما حس مورد نظر طراح یا خلق آن طرح در اولویت نیست و گاهی نگاهی صرفا گزارشی دارد. عکاسی مد در کشورهای دیگر، کاملا با برنامهریزی انجام میشود و فضای پس زمینه، نور صحنه، آرایش مدل و خیلی از عوامل دیگر همه و همه برای حصول نتیجه کاملتر، در خدمت مجموعه، طراح و عکاس هستند
او در پاسخ به این سوال که آیا محدودیتها دلیل این عدم رشد است گفت: ممنوعیتها از نگاه من دلیل عدم رشد نیست چرا که هیچ ربطی ندارد عکاسی مد از چه کسی با چه نوع پوششی صورت پذیرد. اگر حجاب را بشناسیم و جایگاه آن را بدانیم، میتوانیم با یک نگاه درست آن را به تصویر بکشیم به نحوی که این امر در نورپردازی و لنز عکاسی تاثیر دارد
رشد عکاسی مد نیاز به فرهنگ سازی دارد
اما افسانه مدیر امانی، مدرس دانشگاه علم و فرهنگ در این باره نظر متفاوتی دارد، او می گوید: ترس از کپی شدن آثار یکی از عمده مشکلات طراحان داخلی است به همین خاطر طراحان سعی می کنند که عکاسی را کمتر مد نظر قرار دهند چرا که با ارائه یک عکس با کیفیت به راحتی کپی برداری انجام میشود. ما در ایران هنوز به شکل ساختار یافته مد نداریم. در واقع مد بانوان تنها به بخش مانتو محدود شده، البته در بخش آقایان عکاسی فعالتری برای کت و شلوار شکل گرفته است. اما در این زمینه نیز تنوع جنس پارچهها بسیار کم است با این وجود کارهای خوبی ارائه میشود
این کارشناس عکاسی معتقد است: رسانهها در دنیای مدرن امروز یکی از مهمترین عوامل برای جذب مخاطب است به همین خاطر اگر این بخش به درستی انجام شود، بازخورد مناسب و عالی خواهد داشت. اما متاسفانه اغلب مجلات ایران نیز تنها طرحهای اروپایی را برای نمایش کپی میکنند و در مواردی که طرحها ایرانی است نیز تنها شاهد یک عکاسی از مدل هستیم که تنها روی عنصر نمایش تاکید دارد و کمتر بخشهای حرفهای عکاسی مُد را نشان میدهد
مدیر امانی در پاسخ به این سوال که چرا طراحان عکاسی مُد را جدی نمیگیرند، گفت: این مساله یک ریشه فرهنگی دارد که به جامعه بازمیگردد. در واقع هنوز طراحان مُد نمیدانند که ارائه کار بسیار مهم است. یعنی اگر این موضوع جا بیفتد که برای ارائه کار ارزش قائل شوند مساله عکاسی مُد نیز رشد خواهد کرد. البته ترس از کپیبرداری یکی از عمدهترین دلایلی است که به خاطر آن عکاسی در مرکز توجه قرار نمیگیرد
رونق عکاسی مد حمایت مسئولان را می طلبد
از طرفی جمشید بایرامی، عکاس باسابقه کشورمان، دلیل کمتر دیده شدن عکاسی مُد در ایران را محدودیت ها می داند. او می گوید سوژه عکاسی مُد در ایران با سایر کشورها متفاوت است به همین خاطر چندان آزاد نیست و با محدودیتهایی روبرو است. البته در همین زمینه نیز کسانی حضور دارند که کاملا موفق و خوب عمل کردهاند اما جایگاهی برای ارائه چنین ژانر کاری وجود ندارد. متاسفانه ما 30 سال از عکاسی مد و فشن دنیا فاصله داریم و طبیعتا نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که این فضا مانند عکاسی خبری یا سایر عرصهها رشد کرده باشد. باید به دنبال آن باشیم تا این فاصله 30 ساله را پر کنیم
بایرامی درباره خصوصیات عکاسی مُد اظهار کرد تبحر و توانایی در تمام عرصههای عکاسی نیاز است اما در بخش عکاسی مُد نگاه زیباشناسی پررنگتر است. عکاس در این عرصه باید قوی و قدرتمند باشد ضمن اینکه بخش عکاسی مُد باید از نظر امکانات و تجهیزات عالی باشد یعنی صرفا با یک دوربین عکاسی نمیتوان به این کار پرداخت. تجربه، توانایی و امکانات سه عنصری هستند که میتوانند عرصه عکاسی مد و لباس را شکل دهند و به رشد و تکامل برسانند. اگر مسئولان عرصه را باز کنند و حمایت لازم انجام شود جوانان زیادی وجود دارند که در رشته عکاسی و گرافیک فعالیت دارند و با ذوق و علاقه مند میتوانند در این عرصه به ارائه ایدههای خود بپردازند